LOJİSTİK VE NAVLUN
Bir dış ticaretin neferi olarak gerek ithalat gerekse ihracat işlemlerinde;
- Malın kalitesi,
- Fiyatı,
- Ambalajı
- Satın alma unsurlarında ortaya konulan ödeme kolaylığı
- İşlem vadeli ise satın alan için tadından yenmez
diyebileceğim belli başlı hususların yanında ihraç veya ithal konusu malların satıcının ülkesinden alıcının ülkesine sağlıklı ve hasarsız biçimde ulaştırılması önemlidir.
Adına dış ticaret dediğimiz işlemde, satış becerileri kadar olmasa da dış ticarette lojistik olmazsa her şey yerinde kalır. Lojistiği hiçbir şekilde göz ardı etmeyip önemini her zaman hatırlamakta yarar vardır.
Malların bir yerden bir yere ulaştırılmasında lojistiğin önemi net olarak anlaşılmakla birlikte lojistik firmalarının meşakatli ve özverili çalışmaları neticesinde ithal veya ihraç konusu mallar bir noktadan, diğer noktaya ulaşabilmektedir.
NAVLUN
Uluslararası alım veya satım yaparken lojistiğin bir parçası olan navlun maliyetlerinin veya malımızın direk veya endirek bir şekilde yerine ulaştırılması da önemlidir. Tiş ticaret maliyetlerini etkileyen önemli unsurlardan bir tanesi;
- Uygun rotada navlun
- Uygun fiyata navlun
- Destinasyon üzerinde oluşabilecek muhtemel riskler.
Dış ticaret tacirleri bir şekilde uygun rotada olmasa da aktarmalı bir şekilde navlunu bulabilir. Navlun fiyatları bir yere kadar absorbe edilebilir. Burada anlatmaya çalıştığım;
- Destinasyon üzerinde oluşabilecek muhtemel riskler.
İşte tam da zurnanın zırt dediği yer burasıdır. Tölere edemeyeceğimiz en önemli hususlardan bir tanesi yukarıda bahsettiğim konu olan destinasyon üzerinde oluşabilecek muhtemel riskler.
LOJİSTİK VE NAVLUN KONUSUNDA YAŞANABİLECEK RİSKLER
Dünyanın neresinde riskin tanımını yaparsanız yapınız, hep olumsuzluklardan bahsedeceğimiz tabiidir.
Peki navlun riskleri arasında neler var? Fazla olmaması kaydı bir kaçına göz atalım. Yani “kallavi” diyebileceğim prime risklerden bahsedeceğim.
Bu riskler;
- Geminin açık denizlerde korsanlar tarafından kaçırılması ve geminin mallarının ganimet olarak korsanlar tarafından paylaşılması ve/veya gemi personelinin esir alınarak karşılığında fidye talep edilmesi.
Kaynak: https://www.gazetealanya.com/alanyali-da-var-turk-gemisini-korsanlar-kacirdi-1-olu
- Siber konusunda geminin bilgisayar sisteminin hackerler tarafından hacklenmesi sonucunda, geminin kendi rotasından çıkartılarak farklı bir rota takip ettirilmesi ve geminin tüm donanım ve mallarına el konmasına varan deniz soygunu yapılması
SİBER GEMİ SOYGUNU
Aklıma gelmişken; geminin bilgisayar donanımının siber ataklarla ele geçirilmesi ve geminin rotasının değiştirilmesi sonucunda deniz korsanlarının gemiye ve mallarına vereceği zararı acaba hangi sigorta şirketi hangi isim altında tazmin edip sigorta kapsamına almış olabilir?
Lojistikteki riskleri saymaya kalktığımızda pek çok riski şu satırlara aktarmamız mümkündür. Aşağıda bir başka güncel lojistik riskini dile getireceğim.
Lojistiğin ve lojistiğe emek verenlerin kıymetimi bilelim. Lojistik olmaz ise dış ticaretin olmayacağını tekrar etmek isterim.
Konteyner fiyatları Kızıldeniz tehdidiyle yüzde 173 arttı
Kızıldeniz’den deniz taşımacılığının güvenlik tehdidi nedeniyle azalması, Asya, Avrupa ve ABD arasında konteyner fiyatlarının artmasına neden oldu.
Deniz taşımacılığı ücretleri, Kızıldeniz’de oluşan güvenlik tehdidi nedeniyle artmaya devam ediyor.
Kızıldeniz’den nakliye kullanımının azalmasıyla Asya, Avrupa ve ABD arasında konteyner fiyatları artıyor. Kargo ve ödeme platformu Freightos.com verilerine göre Asya’dan Kuzey Avrupa’ya 40 feet’lik yük konteyner spot fiyatı yüzde 173’lük artışla 4 bin doları aştı.
Asya’dan Akdeniz’e yük taşıma maliyeti de 5 bin 175 dolara yükseldi. Asya’dan Kuzey Amerika’nın Doğu yakasına 40 feet’lik konteyner fiyatları da yüzde 55 artışla 3,900 dolara çıktı.
Freightos Araştırma Müdürü Judah Levine Asya’dan Avrupa ve Akdeniz’e olan taşımacılık maliyetlerinin 2019’un Ocak ayından beri 2 kattan fazla arttığını, ancak hala pandemi dönemindeki zirvelerin altında seyrettiğini belirti.
Yine bugün açıklanan Drewry Dünya Konteyner Endeksi ise 21 Aralık’tan bu yana iki kat arttı.
Süveyş Kanalındaki trafiğin yavaşlaması, küresel konteyner fiyatlarının artışında etkili oldu. Yemen’de Husi militanların Kızıldeniz’de İsrail’le bağlantılı olan gemilere yönelik saldırıları nedeniyle gemiler daha uzun rotaları tercih etmeye başladı.
IMF’nin PortWatch platformuna göre 2 Ocak’ta biten 10 günde Süveyş’ten geçişler yüzde 28 oranında azaldı.
ABD bugün Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası ticaret yollarına, patlayıcılarla yüklü insansız bir bot fırlattığını ancak botun herhangi bir gemiye çarpmadan infilak ettiğini açıkladı.
Kaynak: https://www.bloomberght.com/konteyner-fiyatlari-kizildeniz-tehdidiyle-yuzde-173-artti-2345132
SON SÖZ
İlk yazımda çok hoş olmayan bir konuya değinmiş olsam da, güncel sorunlardan bir tanesinin “taşımacılık rotası ve Kızıldeniz” olduğu bir gerçek.
Lojistiğin kuralı emniyetli rotayı takip etmekse, maliyet biraz artsa da, ETA biraz daha uzun olsa da malı satın alan ile malı satanların lojistik sayesinde içleri rahat olsun.
REŞAT BAĞCIOĞLU
ICC Uluslararası Ticaret Odaları
Türkiye Milli Komitesi
Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı üyesi