Lojistik deyince akla ilk gelen, bir eşyanın bir yerden bir yere taşınmasıdır. Ancak nakliye lojistiğin sadece bir bölümüdür. Peki lojistik aslında nedir?
LOJİSTİK: Nakliye, envanter, depolama, malzeme idaresi ve ambalajlama bilgilerinin hepsinin birleştirilmesini kapsar.
Gümrük deyince sokaktaki bir vatandaşımızın aklına ilk gelenler, ucuz otomobil, elektronik eşya, telefon ve hediyelik eşya getiren veya götüren yolcuların gümrük geçişleri gelmektedir. Peki Gümrük aslında nedir?
GÜMRÜK: yolcu ve eşyaların ülke sınırlarından giriş ve çıkışlarında denetimlerinin yapıldığı ve vergilerin ödendiği kamu kurumudur. Gümrük vergisi'nin toplanması, ülkeye giren ve çıkan kişiler, nakliye araçları, kişisel eşyalar ve tehlikeli maddeler, hayvanlar ve bitkiler dahil olmak üzere tüm malların akışını kontrol eder. Gümrük, Vergilendirme ile birlikte, insan sağlığı, çevre güvenliği, hayvan ve bitki sağlığı, ticaretin kolaylaştırılması gibi birçok önemli unsuru kapsamaktadır.
Yukarıdaki kısa açıklamaları yaptıktan sonra, yazımızın başlığı olan “Gümrük ve Lojistik, ayrılmaz ikili” konusunu biraz irdeleyelim.
Bir yerde canlı ve eşya hareketi varsa orada mutlaka lojistik vardır. Gümrüklerde de hem canlılar hem de eşyaların hareketi olması sebebiyle, lojistik doğrudan gümrüğü ve gümrük mevzuatını ilgilendiren önemli bir paydaş olarak yerini almıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunumuz ve 5607 sayılı kaçakçılıkla Mücadele Kanunumuzun bir çok maddesi eşyanın lojistiği ile ilgili bölümleri de kapsamaktadır. Örnek verecek olursak, gümrük mevzuatımızın en önemli unsurlarından olan gümrük rejimlerinin ikisi “TRANSİT rejimi ve ANTREPO rejimi” lojistiğin ağırlıklı olduğu rejimlerdir. YYS “Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü” kapsamında verilen “izinli alıcı, izinli gönderici” hakları şartları yerine getiren Lojistik sektörü temsilcilerine verilen basitleştirme haklarıdır. Bu minvalde Dış ticaret firmamız ve Lojistik firmamız YYS (Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü) ne sahip firmalar ise, Gümrük ve Gümrüklü saha bir nevi kendileri olmakta, işlemleri basit ve hızlı olarak tamamlayıp, hızlı lojistik operasyonları yapma kabiliyetine kavuşmaktadırlar.
Eğer kanun ve mevzuatlarda, bir sektörün iştigal alanı ile ilgili maddeler varsa, bazı basitleştirmeler ve kolaylaştırmalar olduğu gibi olası usulsüz veya yanlış işlemlerde mutlaka karşılığında idari veya adli yaptırımlar vardır.
Dış ticaret erbabımız, Gümrük işlemlerinin beyanında çoğunlukla Gümrük Müşavirlerinden, nakliye ve depolama süreçlerinde ise Lojistik sektöründen hizmet almaktadır. Ayrıca Lojistik sektörü de kendi içinde, gümrük beyanları için çoğunlukla Gümrük Müşavirliklerinden, antrepoları için de Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinden hizmet almaktadır.
Gümrük müşavirinin veya lojistik erbabının vereceği hizmetlerdeki küçük aksamalar, telafisi zor sonuçlar doğurmakta, sonuçları itibariyle birbirinin operasyonlarını etkilemektedir.
Gümrük beyanını yapanların ve istihdam ettikleri saha personellerinin bilgisi ve donanımı ile yetkin kişiler olması gerekir. Örneğin; tahlil için numune alınması esnasında eşyaya kalıcı zarar verilmeyeceğini, ambalajların eşyanın nakliyesini ve depolanmasını sıkıntıya sokacak şekilde bozulmaması gerektiği konusunda bilgili olmalıdır.
Eşyanın lojistiğini sağlayanların, saha personellerinin, makine operatörlerinin, şoförlerinin de eğitimi gümrük mevzuatı ile ilgili kendilerini ilgilendiren konulara hakim olmaları gerekir. Bir şöför arkadaşımızın, gümrük kanununda yer alan güzergâh dışına çıkmaması gerektiğini, verilen süreler içinde, eşyayı varış idaresine götürmesi gerektiğini, gümrük mühürlerinin ne anlama geldiği gibi konulara hakim olmalıdır.
Lojistik ülke ekonomisinde çok önemli bir rol oynar. Lojistik sektörü, istihdam, milli gelir ve yabancı yatırımları çekmesi açısından ülke ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.
Ülkemizin Dünya üzerindeki jeolojik konumunun verdiği avantajı arkasına alması , dış ticaretimizin tüm paydaşlarının lojistik ve gümrük hizmet ve işlemlerin, doğru iletişim ve koordine ile birlikte yürütüyor olması, dış ticaretimizin hızla ilerlemesi, dünya ile rekabet edecek kaliteye ulaşması ve hak ettiği yerlere yükselmesi sonucunu kendiliğinden doğuracaktır.
Aynı zamanda birbiri ile bu denli ilişkili, kuruluşlar ve mesleklerin mensuplarının mesleki eğitimleri ile diğer paydaşların konuları hakkında bilgi sahibi olması, ortaya çıkacak hizmetlerin kalitesini arttıracak, zaman ve maliyet tasarrufu sağlayacak, Her şeyden önemlisi güvenli dış ticaret, lojistik ve gümrük operasyonları kendiliğinden oluşacaktır.
OLCAY ŞAHİN
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ
